资源简介
中小学教育资源及组卷应用平台北京市2022年中考语文仿真模拟卷(总分:100分,考试时间:150分钟)基础·运用(共14分)为了弘扬长江文化,学校组织同学们开展“江天万里——走近长江”主题学习活动,请你完成下列任务。1.史地社团负责“文明传承绵延长”展板。下面是同学们整理的材料,请你阅读后完成小题。(4分)“你从雪山走来,春潮是你的风采;你向东海奔去,惊涛是你的气概;你用甘甜的乳汁,哺育各族儿女;你用健美的臂膀,挽起高山大海……”一曲【甲】长江之歌【甲】,唱出了中华儿女对长江的无限依恋。发源于青藏高原的长江,接纳百川,汇聚千流,穿巴蜀,过荆楚,行赣皖,经吴越,茫茫九脉,浩荡东流,奔腾入海。滔滔江水,滋养了沃野千里的鱼米之乡,也孕育了深厚的长江文化。千百年来,烟雨朦胧的水乡泽国,更是催生出一个诗意的文化符号【乙】江南【乙】。万里长江横贯东西,支流辐辏,港埠星罗,物畅其流。长江,以其生生不息的姿态和兼收并(xù)_____的胸怀,成就了长江文明的赓续与发展。(1)一位同学对文段中加点字的读音和意思、拼音对应的汉字和意思,以及【甲】【乙】两处标点符号的使用产生了疑问。请你帮他选出判断不正确的一项()(2分)A.“脉”在文中的意思是“像血管一样连贯而成系统的东西”,应读为“mài”。B.“兼收并(xù)”中的“xù”在此处意思是“接连不断”,应写为“续”。C.【甲】处应填书名号,标示歌曲的名称。D.【乙】处应填双引号,标示特定的称谓。(2)同学们在《新华字典》中查到“罗”的义项有:①捕鸟的网;②散布,陈列;③搜集。根据文段内容及字典释义,你认为“港埠星罗”在这里的意思是__________。(2分)2.文学社团负责“千年文脉润古今”展板。阅读下面这段文字,完成小题。(4分)博大浩瀚的长江文化,源于数千年的厚重积淀。以长江水系为脉,各民族文化跨越不同历史时期,不断交流、融合,形成了绵延不绝、辉煌宏大的长江文明。千百年来,江水流出了河姆渡、良渚等新石器文化,也淌出了阳刚之巴蜀、浪漫之荆楚、婉约之吴越,造就了从巴山蜀水到江南水乡的千年文脉。她奔涌着李白“朝辞白帝彩云间,千里江陵一日还”的轻快欣喜,承载着范仲淹“先天下之忧而忧,后天下之乐而乐”的家国情怀,激扬着苏轼“大江东去,浪淘尽,千古风流人物”的英雄豪气……长江以其独有的文化底蕴,成为中华民族的代表性符号和中华文明的标志性象征。(1)同学们对展板上的两幅书法作品产生了浓厚的兴趣,对这两幅作品欣赏不恰当的一项是()(2分)A.第一幅笔力遒劲,古意盎然,让人感受到范仲淹与古仁人相同的忧乐观。B.第一幅笔法厚重,庄严大气,让人感受到范仲淹的博大胸襟和高远志向。C.第二幅笔画平直,端正工稳,让人感受到范仲淹先忧后乐的政治抱负和济世情怀。D.第二幅字体挺拔,潇洒飘逸,让人感受到范仲淹心忧天下的赤子之心和人生境界。(2)为了弘扬长江文化,长江国家文化公园建设于今年年初正式启动。江苏省(图1)的名胜古迹丰富(如南京的秦淮河、镇江的北固山等),文化名人众多。下列选项中,你认为哪一位可以成为长江国家文化公园江苏段的名片?联系其经历或作品,说明理由。(2分)A.杜牧B.辛弃疾选择:_______理由:________________3.生态社团负责“大江安澜丰碑立”展板。阅读下面这段文字,完成小题。(4分)长江安澜,从来都是事关国计民生的大事。【甲】千年来,长江流域人民兴利除弊,建设了众多水利工程,促进了长江流域社会经济的发展。2020年11月,三峡工程完成整体竣工验收全部程序。【乙】昔日险滩成胜景,今朝高峡出平湖。气势恢宏的三峡工程,__________民族工程的铮铮脊梁,__________治水兴邦的民族期盼,__________中华民族的复兴步伐。“十三五”时期,全面加强长江生态环境保护,着力建设沿江绿色生态廊道,成为新的经济增长点。【丙】实践表明,长江经济的高质量发展和长江生态环境的保护修复是交相辉映的。【丁】唯有坚持生态优先,推动高质量发展,才能唱响长江新时代的主旋律。(1)在文段横线处依次填入词语,最恰当的一项是()(2分)①书写②见证③展现A.②①③B.②③①C.③①②D.③②①(2)文段中【甲】【乙】【丙】【丁】四个句子使用了成语或修辞方法,其中不恰当的一项是()(2分)A.【甲】句B.【乙】句C.【丙】句D.【丁】句4.活动结束后,同学们在展板上拟写了一副对联。填入对联中最恰当的一项是( )(2分)上联:纳川汇流,①,江河纵横铺画卷;下联:②,文润古今,民族复兴③。A.①百舸争流 ②水利兴盛 ③谱新曲B.①百舸争流 ②治水兴邦 ③展情怀C.①舟行天下 ②水利兴盛 ③谱新曲D.①舟行天下 ②治水兴邦 ③展情怀【答案】1. B 示例:港口码头像星星似的散布在长江两岸2. D 示例1:辛弃疾 曾在镇江任职,他登临北固山,面对滔滔江水,触景生情,写下了《南乡子 登京口北固亭有怀》,慨叹历史兴亡之事,表达自己对英雄的仰慕和对朝廷的愤慨之情。示例2:杜牧夜泊秦淮,触景伤怀,想到国势日衰,写下《泊秦淮》,表达了诗人对国家命运的深切忧虑。3. C C4.D【解析】1.(1)B.兼收并蓄:把不同内容、不同性质的东西收下来,保存起来。蓄:储藏,容纳。故选B。(2) 星罗:像星星一样散布着。罗,散布,陈列。港埠星罗:运用比喻的修辞,港口码头像星星似的散布在长江两岸。2.(1)D.“字体挺拔,潇洒飘逸”有误,这是行书的特点,第二幅书法作品是楷书。故选D。(2)考查文学常识。开放类试题,言之成理即可。可以选杜牧,《泊秦淮》是杜牧的名作,此诗前半段写秦淮夜景,后半段抒发感慨,借陈后主(陈叔宝)因追求荒淫享乐终至亡国的历史,讽刺那些不从中汲取教训而醉生梦死的晚唐统治者,表现了作者对国家命运的无比关怀和深切忧虑的情怀。与“南京的秦淮河”相契合。可以选辛弃疾,此词约作于宋宁宗嘉泰四年,当时辛弃疾在镇江知府任上。嘉泰三年六月末,辛弃疾被起用为绍兴知府兼浙东安抚使后不久,即第二年三月,改派到镇江去做知府。镇江,在历史上曾是英雄用武和建功立业之地,此时成了与金人对垒的第二道防线。每当他登临京口(即镇江)北固亭时,触景生情,不胜感慨系之。在这一背景下他写成了《南乡子·登京口北固亭有怀》。与“镇江的北固山”相契合。3.(1)书写:犹抒泻,倾吐。见证:当场目睹可以作证。展现:显现出,展示。“脊梁”为具体的实物,应用“展现”。“民族期盼”是一种情感,应用“书写”。“复兴步伐”可以让人看到,应用“见证”。故选C。(2) A.兴利除弊:兴办有利的事业,除去弊端。符合语境,使用正确;B.“昔日险滩成胜景,今朝高峡出平湖”运用对偶的修辞,使用正确;C.交相辉映:(各种光亮、彩色等)相互映照。不能用来形容某两项具体的事业,应用“相辅相成”;D.运用比喻,把长江在新时代的发展比作“主旋律”,使用正确;故选C。4.下联末字应为一声或二声。排除A项和C项。根据第一小题语段中的“穿巴蜀,过荆楚,行赣皖,经吴越,茫茫九脉,浩荡东流,奔腾入海”可知,第一空应填“舟行天下”。根据第三小题语段中的“治水兴邦的民族期盼”可知,第二空可填“治水兴邦”。中国共产党人领导人民治水兴邦,体现了“范仲淹‘先天下之忧而忧,后天下之乐而乐’的家国情怀”,所以第三空可填:展情怀。故选D。二、古诗文阅读(共18分)(一)默写。(3分)5.“生,亦我所欲也;义,亦我所欲也。二者不可得兼,①____。”孟子的这段话影响深远。南宋文天祥《过零丁洋》中“②____,③____”所表现出来的生死观与孟子的思想一脉相承。【答案】 舍生而取义者也 人生自古谁无死 留取丹心照汗青【详解】诗词默写要求:一、不能添字,不能少字;二、字的笔画要准确。注意:义、汗。(二)阅读下面的诗歌,完成下面小题。(5分)浣溪沙晏殊一曲新词酒一杯,去年天气旧亭台。夕阳西下几时回?无可奈何花落去,似曾相识燕归来。小园香径独徘徊。6.下面对这首词的理解和分析,不正确的一项是( )(2分)A.起笔“新”“旧”对比,表达出景物依旧而光阴流转、物是人非的感慨与惆怅。B.“几时回”三字折射出词人内心那种企盼西下夕阳返回又知其难返的复杂心态。C.“独徘徊”的“独”意为“独自”,道出词人独享徘徊于小园香径的欣喜之感。D.整首词将瞬间的感受与久久的思考熔于一炉,既敏锐,又不乏深沉,耐人寻味。7.“无可奈何花落去,似曾相识燕归来”包含了词人哪些复杂的情感?请简要概括。(3分)【答案】7.C8.(1)对繁华易尽感到无可奈何;(2)看到旧识重来感到欣喜;(3)惋惜伤感与通达欣慰的情感交织在了一起。【解析】7.本题考查诗歌内容的理解与分析。C.“道出词人独享徘徊于小园香径的欣喜之感”表述有误,“小园香径独徘徊”中“独”字写出词人独处时的寂寞,伴着萧条的春色和眼前时光的流逝,生出无限的悲凉,突出了词人的凄凉寂寞。故选C。8.本题考查诗歌情感分析。“无可奈何花落去”一句承接上句的“夕阳西下”,体现了对美好的事物终将逝去的一种无奈,,然而这暮春天气中,所感受到的并不只是无可奈何的凋衰消逝,而是还有令人欣慰的重现,“似曾相识燕归来”,那翩翩归来的燕子就像是去年管此处安巢的旧时相识,这一句回应前面的“几时回”。花落、燕归虽也是眼前景,但一经与“无可奈何”“似曾相识”相联系,它们的内涵便变得非常广泛,意境非常深刻,带有美好事物的象征意味。惋惜与欣慰的交织中,蕴含着某种生活哲理:一切必然要消逝的美好事物都无法阻止其消逝,但消逝的同时仍然有美好事物的再现,生活不会因消逝而变得一片虚无。只不过这种重现毕竟不等于美好事物的原封不动地重现,它只是“似曾相识”罢了。渗透在句中的是一种混杂着眷恋和惆怅的复杂情感。(三)阅读下面文言文,完成下面小题。(10分)【甲】余幼时即嗜学。家贫,无从致书以观,每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。天大寒,观冰坚,手指不可屈仲,弗之怠。录毕,走送之,不敢稍逾约。以是人多以书假余,余因得遍观群书。既加冠,益慕圣贤之道。又患无硕师名人与游,尝趋百里外,从乡之先达执经叩问。先达德隆望尊,门人弟子填其室,未尝稍降辞色。余立侍左右,援疑质理,俯身倾耳以请;或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复;俟其欣悦,则又请焉。故余虽愚,卒获有所闻。当余之从师也,负箧曳展行深山巨谷中。穷冬烈风,大雪深数尺,足肤孩裂而不知。至舍,四支僵劲不能动,媵人持汤沃灌,以衾拥覆,久而乃和。寓逆旅,主人日再食,无鲜肥滋味之享。同舍生皆被绮绣,戴朱缨宝饰之帽,腰白玉之环,左佩刀,右备容臭,烨然若神人;余则绍袍敞衣处其间,略无慕艳意,以中有足乐者,不知口体之奉不若人也。盖余之勤且艰若此。今虽耄老,未有所成,犹幸预君子之列,而承天子之宠光,缀公卿之后,日侍坐备顾问,四海亦谬称其氏名,况才之过于余者乎?今诸生学于太学,县官日有廪稍之供,父母岁有裘葛之遗,无冻馁之患矣;坐大厦之下而诵诗书,无奔走之劳矣;有司业、博士为之师,未有问而不告、求而不得者也;凡所宜有之书,皆集于此,不必若余之手录,假诸人而后见也。其业有不精、德有不成者,非天质之卑,则心不若余之专耳,岂他人之过哉?(节选自宋濂《送东阳马生序》)【乙】自孔子圣人,其学必始于观书。自秦、汉以来,书益多,士莫不有,然学者益以苟简①,何哉?余犹及见老儒先生,自言其少时,欲求《史记》《汉书》而不可得,幸而得之,皆手自书,日夜诵读,惟恐不及。近岁市人转相摹刻诸子百家之书,日传万纸,学者之于书,多且易致如此,其文词学术,当倍蓰②于昔人;而后生科举之士,皆束书不观,游谈无根,此又何也?余友李公择,少时读书于庐山白石庵之僧舍。公择既去而山中之人思之指其所居为李氏山房。藏书凡九千余卷。公择既已涉其流,探其源,采剥其华实,而咀嚼其膏味③,以为己有。而书固自如也,未尝少损。将以遗来者,供其无穷之求,而各足其才分之所当得。是以不藏于家,而藏于其故所居之僧舍,此仁者之心也。公择求余文以为记,乃为一言,使来者知昔之君子见书之难,而今之学者有书而不读为可惜也。(节选自苏轼《李氏山房藏书记》)注:①【苟简】草率简略。②【倍蓰(xǐ)】一倍、五倍。概指数倍。③【膏味】甘美的滋味。9.下列选项中加,点字的意思都相同的一项是( )(2分)A.既加冠 公择既已涉其流既克既往不咎B.益慕圣贤之道 书益多有所广益精益求精C.穷冬烈风供其无穷之求欲穷其林 穷乡僻壤D.求而不得者也幸而得之所识穷乏者得我与怡然自得10.下列对文中画线句的翻译利理解,全都正确的一项是()(2分)【甲】故余虽愚,卒获有所闻。翻译:所以我虽然愚笨,但之后我有了